“समतेचे घोषकार आंबेडकर” पुस्तकाचा आढावा

मी या आधी शामची आई ,गांधी हत्या आणि मी, न संपणारी वाट अशी अनेक पुस्तके वाचलीत पण डॉ आंबेडकरांचे पुस्तक वाचल्यावर एक वेगळाच अनुभव आला .मी वाचलेल्या पुस्तकाचे नाव “समतेचे घोषकार आंबेडकर” असे आहे . पुस्तकाचे लेखक वसंत मून आहेत, चित्रकार दीपक मैत्रा व संक्षिप्तीकरण केले आहे सुषमा सोनक यांनी. हे पुस्तक १०२ पानाचे असून याची किंमत फक्त ३० रु आहे. हे पुस्तक एन बी टी ने प्रकाशित केले आहे . पुस्तकाच्या प्रत्येक पाठा मध्ये डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांचे पूर्ण चरित्र व त्यांनी केलेल्या कार्या बद्दल सुरेखपणे वर्णन केले आहे. डॉ आंबेडकरांच्या बालपणापासून त्यांनी केलेल्या कार्याचा उल्लेख या पुस्तकात केला आहे . डॉ आंबेडकरांच्या प्रत्येक वयोगटातील कार्याला सविस्तर व अनुक्रमाने मांडले आहे.

मी या आधी डॉ आंबेडकरांचे पुस्तक वाचले नव्हते. असे म्हणता येणार कि मला डॉ आंबेडकरांबद्दल व त्यांच्या कार्या बद्दल काहीच माहित नव्हते व मला वाचायला पण आवडत नसे. मामा म्हणाले कि तू एकदा पुस्तक वाचून तर बघ कदाचित तुला आवडेल. मूड नसतांना देखील मी ते पुस्तक वाचायला बसली. मी डॉ आंबेडकरांचे बालपण वाचले. लहान वयात अस्पृश्य म्हणून त्यांनी सहन केलेल्या यातना व त्यातून निघण्यासाठी शिक्षण घेण्याची त्यांची धडपड. लहानपणीच त्यांना झालेली त्यांच्या कर्तव्याची जाणीव . चवदार तळ्याचे सत्याग्रह ,मनुस्मृतीचे दहन ,येवला परिषद ;धर्मांतराची घोषणा , केंद्रीय मजूर मंत्रिपद ,दीक्षा समारंभ असे अनेक पाठ वाचले, मला हे पुस्तक खूप आवडले आणि त्यांच्या बद्दल खूप काही जाणून घेण्याची इच्छा व उत्साह माझ्या मनात निर्माण झाला.

बाबा साहेब भीमराव आंबेडकर का यह स्केच निधिन शोभना ने बनाया है। (नोटः यह इस किताब का हिस्सा नहीं है।)

डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांना आपण आता जो आदर , मान , सन्मान देतो तो पूर्वी त्यांना मिळत नसे. पुस्तकातील एका प्रसंगाने तर मला हादरून सोडले. बडोदा शहरात नोकरी साठी गेलेल्या डॉ आंबेडकरांना राहण्यासाठी भाड्याने खोली सुद्धा मिळत नसे. जात सांगताच त्यांना हाकलुन दिले जात असे. मिलिटरी सचिव हे पद त्या वेळेस मोठे मानले जात होते. इतके मोठे पद मिळून सुद्धा केवळ अस्पृश्य जातीचे आहे म्हणून तेथील कारकून आणि शिपाई त्यांच्याकडे दुरूनच फाईल फेकत असत. ते उठून गेल्यावर खालची चटई देखील नेऊन स्वच्छ करीत. पिण्या करिता ऑफिस मध्ये पाणी पण मिळत नसे . तरीही त्यांनी धीर सोडला नाही प्रयत्न सुरूच ठेवले.

कारकून आणि शिपाई डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्याकडे दुरूनच फाईल फेकत असताना

आजचा विद्यार्थी हा मौजमजा व मोबाईल तसेच इतर गोष्टी मध्ये जास्त वेळ वाया घालवतो व एक डिग्री मिळवतो. त्या वयात आंबेडकरांनी एकापेक्षा जास्त डिग्री प्राप्त केलीत. आपण नोकरी मिळाली कि अभ्यास करणे सोडून देतो पण आंबेडकरांनी शेवटच्या श्वासापर्यंत वाचन लिखाण सुरूच ठेवले. इतकी मेहनत करणारा महानायक कदाचित एकदाच जन्माला येतो. आपण अभ्यास करून इतके काहीं करू शकतो हे मला डॉ आंबेडकरांचे पुस्तक वाचून माहित पडले. डॉ आंबेडकरांनी शिक्षणाला शस्त्राप्रमाणे वापरले व अस्पृश्याना हक्क, जमीन व धर्म मिळवून दिला. शिक्षण हे शस्त्र आहे , तपस्या आहे, प्रार्थना आहे हे डॉ आंबेडकरांनी सिद्ध केले हे पुस्तक शिक्षण घेत असलेल्या किंवा ज्यांना डॉ आंबेडकर माहित नाही त्यांनी नक्की वाचायला पाहिजे . तसेच हे पुस्तक शाळा व कॉलेज मधील ग्रंथालयात असायला पाहिजे म्हणजेच आपल्या आजच्या युवा पिढीला डॉ आंबेडकर समजतील.

(आप एजुकेशन मिरर को फ़ेसबुक, ट्विटर और इंस्टाग्राम पर फ़ॉलो कर सकते हैं। वीडियो कंटेंट व स्टोरी के लिए एजुकेशन मिरर के यूट्यूब चैनल को सब्सक्राइब करने के लिए यहां क्लिक करें।)

(एजुकेशन मिरर के लिए अपने लेख भेजने व सुझाव देने के लिए लिखें।
(Whatsapp: 9076578600 Email: educationmirrors@gmail.com)